Öngörülemeyen bir olgu olan ölüm; kimi durumlarda sözleşmeyi kendiliğinden sona erdirmekte, kimi durumlarda ise sözleşmenin sona ermesi için taraflara imkan vermektedir. Örneğin kira sözleşmelerinde kiracının ölümü doğrudan bir sona erme sebebi olmayıp dilerse mirasçılar sözleşmeyi devam ettirebilmektedir. Peki kat karşılığı inşaat Sözleşmelerinde Müteahhit veya Arsa Sahibi’nin ölmesi durumunda taraflar arasındaki hukuki ilişkinin akıbeti ne olacaktır?

Kat karşılığı inşaat sözleşmesinde arsa sahibinin ölümüne ilişkin hukuki sorularınızda bize ulaşabilirsiniz.

Müteahhitin Ölümü

Bir kat karşılığı inşaatta Müteahhit’in ana görevi, yapıyı sözleşmede belirlenen sürede teslim etmek olsa da işin doğası gereği yapılan faaliyetin genişliği, yapının büyüklüğü ve gereken işçiliğe göre inşa süreleri uzun olabilmektedir. Bu süreç içinde Müteahhit’in ölmesi gibi bir durumda kat karşılığı inşaat sözleşmesinin akıbeti ve tarafların hakları soru işareti oluşturmaktadır. Kural olarak belirtmek gerekir ki Müteahhit ’in kişisel özellikleri göz önünde tutularak kurulmuş sözleşmelerde Müteahhit’in ölmesi, İnşaat Sözleşmesi’nin sona erdireceksebeplerden biridir. Zira Kanun maddesinde de

“Yüklenicinin kişisel özellikleri göz önünde tutularak yapılmış olan sözleşme, onun ölümü veya kusuru olmaksızın eseri tamamlama yeteneğini kaybetmesi durumunda kendiliğinden sona erer. Bu durumda iş (arsa) sahibi, eserin tamamlanan kısmından yararlanabilecek ise, onu kabul etmek ve karşılığını vermekle yükümlüdür.”

hükmü yer almaktadır. Örneklendirmek gerekirse A kişisi ile Müteahhit(Yüklenici) B’nin bir kat karşılığı inşaat sözleşmesi akdettiği ve A kişisinin bu sözleşmeyi B’nin işindeki uzmanlığı, tekliği ve tamamen o olması veya ona güvendiği için imzaladığı durumu ele alalım. Müteahhit B’nin ölümü sonrası inşaatın başka biri tarafından devam edilerek tamamlanması zor ise, bu durumda sözleşme için bir sona erme sebebi kabul edilmiştir. Ancak örneğin Müteahhit’in altında birçok taşeron çalışıyor ve Müteahhit’in ölümü işin devam etmesini sekteye uğratmıyorsa ölüm, bir sona erme sebebi olmayacaktır.

Burada dikkat edilmesi gereken hususlardan biri de Sözleşme’de müteahhit olarak gözüken tarafın şahıs mı yoksa şirket mi olduğudur. Zira sözleşmede müteahhit olarak görünen taraf bir şirketse ve bu şirketin sahibi/yöneticisi vefat etmişse bu durumda söz konusu kişinin ölümü sözleşmeyi sonlandırmayacaktır. Eğer ölen kişi şirkette pay sahibi ise bu paylar (ve muhtemelen yönetim) mirasçılara geçeceğinden mirasçılarla muhatap olunmak durumunda kalınacaktır.

Yine birden fazla Müteahhit’in bulunduğu durumda Müteahhitlerden birinin ölümü sözleşmeyi sona erdirmeyecektir. Sözleşme’nin sona ermesi halinde Arsa Sahibi, (yapı tamamlanan kısmından yararlanılabilecek seviye de ise) bu halini kabul etmek ve karşılığını müteahhidin mirasçılarına vermekle yükümlüdür.

Devlet İhale Kanunu ve Kamu İhale Kanunu’na tabi işlerde Müteahhidin / Yüklenicinin ölümü halinde daha farklı ve ayrıntılı düzenlemeler mevcut olup daha detaylı bilgi için iletişime geçebilirsiniz.

Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde Arsa Sahibi’nin Ölümü

Arsa Sahibi’nin ölmesi, Kanun’da Müteahhit’in ölmesi gibi ayrı bir hükümle düzenlenmemiş olup bu durumda Sözleşme’nin tarafı Arsa Sahibi’nin yasal mirasçıları olacaktır. Dolayısıyla mirasçılar hem Sözleşmedeki haklara sahip olacak hem de Sözleşme’deki borçlardan sorumlu olacaklardır. Ancak duruma göre sözleşmeyi kabul etmek mirasçıların zararınaysa, mirasçıların mirası reddetme hakları da mevcut olacaktır.

İnşaat hukukuna ilişkin sorularınızda bize ulaşabilirsiniz.

Sonuç olarak Müteahhit’in ölmesi durumunda sözleşmenin sona ermesi Müteahhit(Yüklenici)’in kişisel özellikleri sebebiyle İnşaat Sözleşmesi’nin yapılmış olmasına bağlanmıştır. Ayrıca Sözleşmede taraf olarak gözükenin şahıs mı yoksa şirket mi olduğu da önem arz eden bir başka konudur. Zira ölüm sebebiyle sözleşmenin sona ermesi, (taraflar İnşaat Sözleşmesi’nde aksine bir hüküm koymadıysa) müteahhidin şirket olduğu sözleşmeler için daha zor olacaktır. Arsa Sahibi’nin ölümü halinde ise İnşaat Sözleşmesi sona ermeyecek olup, yasal mirasçılar sözleşmenin tarafı olmaya devam edecektir.