Bilindiği üzere tapu tahsis belgesi; kamu arazisi üzerinde gecekondu sahibi olan kişilere 1980’li yıllarda verilmiş olan belgedir. Böylece bu kişiler tapu sahibi olamasalar da ilgili gayrimenkulü kullanma hakkına sahip olmuşlardır. Ne var ki tapu tahsis belgeleri, ilgili gayrimenkulün mülkiyetini (tapuyu) kazanmak için yeterli olmamaktadır. Bu sebeple hak sahiplerinin tapu edinmek için 31 Mayıs 2023 tarihine kadar idareye başvurmaları gerekmektedir.

Tapu tahsis belgesine ilişkin hukuki sorularınızda bize her zaman ulaşabilirsiniz.

Tapu Tahsis Belgesi Nedir?

Tapu tahsis belgesi ekonomik durumu kötü olup da kamu arazisi üzerine gecekondu inşa eden vatandaşlara verilmiş olan hak sağlayıcı bir belge türüdür. Bu sayede kamu arazilerine inşa edilmiş olan gayrimenkuller için para cezası uygulanamamakta, ilgili kişilerin tahliyesi istenememektedir. Ancak yukarıda da değinildiği üzere bu belge mülkiyet hakkı (yani halk arasındaki tabiriyle “tapu”) sağlamıyor olup yalnızca kullanma hakkı vermektedir.

Aynı zamanda tapu tahsis belgesinin verilmesiyle birlikte hak sahibi kişiler ilgili gayrimenkulü başkalarına kiralayabilecek, kullandırtabilecek ve diğer kişilerin kullanmasını engelleyebileceklerdir. Böylece il özel idareleri, belediye, hazine yahut vakıflara ait gayrimenkuller üzerinde “kaçak” şekilde oturan dar gelirli vatandaşlara bir koruma kalkanı getirilmiştir. Ayrıca söz konusu belgenin verildiği tapu sicilindeki “beyanlar” hanesine de işlenmektedir.

Tapu Tahsis Belgesi Verilen Gayrimenkul Devredilebilir mi?

Öncelikle tapu tahsis belgesiyle sağlanan hakkın mirasçılara geçebildiğini belirtmek gerekmektedir. Böylece tapu tahsis belgesi sahibi olan kişinin vefatı halinde o kişinin eşi, çocukları ve diğer mirasçıları ilgili belgenin sağladığı haklara sahip olacaktır.

Uygulamada tapu tahsis belgesinin devrine ilişkin noter huzurunda sözleşmelerin yapıldığı görülebilmektedir. Ancak bu işlemin; tapusu olan bir gayrimenkulün satışı gibi güvence sağlamadığını belirtmek gerekecektir. Zira;

1. Tapu tahsis belgesi sahibi sonrasında ilgili tapu tahsis belgesini bambaşka bir 3. kişiye satabilecek ve son satın alan kişi gerekli prosedürleri tamamlayarak tapuyu kendi üstüne alabilecektir.
2. Yahut satıcı aşağıda belirtilen prosedürleri kendisi tamamlayabilir ve tapuyu sonrasında başkasına devredebilecektir.

Böyle durumlarda ilk alıcının gayrimenkulün mülkiyetini talep etmesi mümkün olmayıp yalnızca satıcıya karşı tazminat davası açabilecektir.

Ayrıca tapu tahsis belgesi mülkiyete ilişkin bir güvence olmayıp (detayları aşağıda açıklandığı üzere) tapu tahsis belgesi sahibine başka bir mevkide benzer niteliklerde gayrimenkul verilmesine karar verilebilecektir. Bu sebeple tapu tahsis belgesi olan gayrimenkulleri satın almayı planlayan kişilerin bu hususları da göz önünde bulundurması gerekecektir.

Son olarak tapu tahsis belgesi verilen gayrimenkulün başka bir kişiye tapu sicili nezdinde tahsis edilmesi nadir de olsa uygulamada karşılaşılabilen bir durumdur. Bu hallerde tapu tahsis belgesi sahipleri; kendisine bir şekilde tapu senedi verilen bu kişilere karşı (tapu tahsis belgesiyle kendilerine verilen) hakları kaybedebilecek ve tapu tahsis belgelerini tapuya dönüştüremeyeceklerdir.

Ayrıca 31 Mayıs 2023 tarihinden sonra tapu tahsis belgelerinin tapu senedine dönüştürülme imkânı zaten ortadan kalkacaktır. Bu sebeple tapu tahsis belgelerinin bir an önce tapu senedine dönüştürülmesi için gerekli başvuruların yapılması gerekmektedir.

Tapu Tahsis Belgelerinin Tapu Senedine Dönüştürülmesi

Tapu tahsis belgesinin tapuya dönüştürülmesi için mücavir alan sınırları içinde belediyeye diğer alanlarda ise valiliklere başvuru yapılması gerekmektedir. Tabi bu başvuruyu yapabilmek için belirli şartların gerçekleşmiş olması gerekmektedir:

• Gayrimenkulün bulunduğu bölgede “ıslah imar planı” yahut “imar planı”nın yapılmış olması gerekmektedir. Böylece ilgili arazi bağımsız arsalara dönüşecek ve parselizasyon sağlanmış olacaktır.

• Başvuru yapılacak bölgenin turizm bölgesi, askeri bölge, TCDD’ye tahsis edilen alan, içme suyu havzası, karayolları kamulaştırma sınırı alanı içinde olmaması gerekmektedir.

• Tapu tahsis belgesi sahibinin başka bir tapu tahsis belgesi sahibi olmaması gerekmektedir. Zira burada ana amaç dar gelirli vatandaşı zenginleştirmek değil asgari standartlara kavuşmasını sağlamaktır. Benzer şekilde hak sahibine 400 m2’den büyük bir arsa tahsis edilmeyecektir.

• Tahsise konu alan imar planları içinde “konut alanı” olarak kalmış olmalı ve kamu hizmetine ayrılmamış olmalıdır. Aksi taktirde başvuru sahibine benzer nitelikte başka bir alan gösterilebilecektir.

• Tahsise konu yer ile tescili istenen gayrimenkulün uyuşup uyuşmadığına dair bilirkişi raporu alınması gerekecektir.

Bu noktada tapu tahsis belgesine yönelik yaşadığınız hukuki sorunlarda bizimle her zaman iletişime geçebilirsiniz.

• Tapu tahsisine ilişkin 2981 Sayılı Kanun uyarınca taşınmazın rayiç değerinin ve diğer masrafların / harçların ödenmiş olması gerekecektir.

• Eğer düzenleme ortaklık payı alınması gereken arsalardansa bu bedelin de alınması gerekecektir.

Başvuruda bulunurken başvuru dilekçesi, noter onaylı beyanname ve taahhütname, yapılan ödemelere ilişkin banka dekontu, (ilk hak sahibi vefat etmişse) veraset ilamı, nüfus kayıt örneği gibi belgelerin hazır bulundurulmasında fayda vardır. Tapu alınmasıyla birlikte hak sahibi, ilgili gayrimenkul üzerinde diğer tapu sahipleri gibi dilediği işlemi gerçekleştirebilecektir. Gerekli şartlara sahip olmasına rağmen ilgili belediye / il özel idaresi tarafından tapuya dönüştürme işleminin gerçekleşmemesi halinde hak sahipleri idare mahkemelerinde dava açabileceklerdir.